ارتودنسی متحرک
منظور درمان ارتودنسی متحرک استفاده از پلاکهای متحرک می باشد که توسط خود بيمار در دهان قرار داده شده و در هنگام غذا خوردن از دهان خارج می شود؛ بنابراين نتيجه اين درمانها کاملا وابسته به همکاری بيمار است. هدف اوليه از اين درمان اصلاح روابط ،موقعيت و اندازه فکين می باشد. پلاک بعد از ارتودنسی ممکن است تک فکی ويا دو فکی (روی هر دو فک بالا و پايين ) باشد . از مزایای ارتودنسی متحرک همان‌طور که از نام آنها مشخص است، متحرک بودن آن است که روی دندانها ثابت نمی‌شوند و بیمار می‌تواند در مواقع لزوم مانند غذا خوردن، مسواک‌زدن و… آنها را از دهان خارج کند و دوباره در دهان قرار دهد. این دستگاه‌ها معمولا از اجزای سیمی و یک بخش آکریل ساخته می‌شوند که اجزای سیمی را به هم متصل می‌کند. همچنین در مواقع مورد نیاز می‌توان از پیچ‌های ارتودنسی در این دستگاه‌ها استفاده کرد که معمولا در مواقع ایجاد فضا برای دندانها یا اصلاح تنگی عرض فک بالا یا پایین از آنها استفاده میشود.
اين پلاکها از يک بخش اکريلی و يک سری اجزای سيمی تشکيل شده که پلاک را سر جای خود در دهان نگه می دارند . بخش فعال دستگاه یکسری فنر و يا پيچ می باشد که با فعال کردن انها باعث حرکت دندانها يا بزرگ شدن فکها می شود. پلاکهای دوفکی که حجيمتر هستند برای تغيير موقعيت و اندازه فک پايين استفاده می شود که با سطوح شيبدار تعبيه شده ، اينکار را انجام می دهند. از انجا که هدف از اين پلاکها اصلاح ساختار اسکلت می باشد ، حتما بايد پيش از بلوغ استفاده شوند.البته بعد از بلوغ هم امکان استفاده از اين پلاکها وجود دارد وليکن تنها نتيجه آن حرکت دندانها است که تا حدود مشخصی امکان دارد و اگر مشکل ساختار و موقعيت فکها زياد باشد نياز به درمانهای جراحی در کنار ارتودنسی وجود خواهد داشت. بيمار بايد پلاکهای متحرک را شبانه روز بجز مواقع غذا خوردن استفاده کند و معمولا 6 ماه زمان نياز است تا مشکل بيمار اصلاح شود ، البته ممکن است بيمار در مرحله بعد نياز به استفاده از پلاکهای ديگری هم داشته باشد. در صورت اصلاح کامل مشکل فکی بيمار ، تا مدتی بيشتر بايد بيمار حداقل شبها از پلاک استفاده کند تا نتايج درمان تثبيت شده و برگشت نکند.در اين مرحله امکان حرکات محدود دندانها وجود دارد ولی به دست آوردن دندانهای کاملا صاف و منظم مستلزم ارتودنسی ثابت کودکان می باشد.البته با پلاکهای متحرک امکان اصلاح بی نظمی های مختصر دندانها در هر سنی وجود دارد.
پلاکهای متحرک بايد بعد هر وعده غذا با مسواک و خمير دندان تميز شود. اين مورد را نيز بايد ذکر کنم که گاهی برای اصلاح روابط و موقعيت فکها بايد از دستگاههای خارج دهانی استفاده کرد که به پلاکهای داخل دهان متصل می شوند. البته در پايان درمان ارتودنسی ثابت نيز برای بعضی بيماران از پلاکهای متحرک استفاده می شود که اينها اصطلاحا پلاکهای نگهدارنده بعد از ارتودنسی نام دارند و هدف از انها تنها حفظ دندانهای مرتب شده در موقعيت جديد و جلوگيری از برگشت نتايج درمان می باشد.در واقع بعد از حرکت دندانها، الياف لثه و بافتهای نگهدارنده که مثل کش می مانند کشيده می شوند که بايد به مرور زمان با وضعيت جديد منطبق شده و از برگشت نتايج درمان جلوگيری شود.
پلاک متحرک برای چه کسانی لازم است؟
پلاکهای متحرک ارتودنسی برای درمان ناهنجاری‌های ساده فک و صورت و دندانها استفاده می‌شوند. جایی که فقط لازم است دندانها اندکی مرتب شوند و به جابه جایی کاملی نیاز ندارند. به طور مثال ممکن است دندانهای جلویی فک بالای شما اندکی بیرون زده باشد و می‌توان با این پلاکها زاویه دندانها را تغییر داد و آنها را مرتب کرد. برای استفاده از این پلاکها به طور معمول میتوانید به دندانپزشک عمومی مراجعه کنید. هنگامی که درمان ارتودنسی دندانهای شما به پایان رسید، باید به دندانها فرصت داد تا در موقعیت جدید تثبیت شوند. در این زمان دندانپزشک یک پلاک متحرک ارتودنسی را برایتان تجویز خواهد کرد که باید چند ماه از آن استفاده کنید. این پلاک متحرک، دندانها را در موقعیت جدید حفظ می‌کند تا الیاف لثه‌ای و استخوان کافی در اطراف ریشه‌شان تشکیل شود و در موقعیت جدید تثیبیت شوند.
مزایا دستگاه ارتودنسی متحرک
دستگاه های متحرک قابلت خارج شدن از دهان را داشته و بیمار هر زمانی اراده کند می تواند این کار را انجام دهد، در صورتی براکت ها این گونه نیستند و بعد از قرار گرفتن در دهان، خروج آن بدون کمک متخصص ارتودنسی ممکن نیست. ولی بیمار باید توجه داشته باشد که اگر دوست دارد نتیجه دلخواه خود را بگیرد، دستگاه متحرک را فقط هنگام خوردن غذا و تمیز کردن دندان ها باید خارج کرده و سپس بالافاصه در دهان قرار دهد.اگر کمتر از زمان مورد نظر در دهان قرار داشته باشند، درمان طولانی تر خواهد بود.
مشکلات احتمالی
بعد از تحویل پلاک ممکن است مقداری درد وفشار در دندانها احساس کنید که امری طبیعی می باشد و بعد از چند روز بر طرف می شود. صحبت کردن شما ابتدا تحت تأ ثیر قرار می گیرد ولی بعد از چند روز به آن عادت خواهید کرد. میتوانید مطلبی را بلند روخوانی کنید تا زبان با پلاک تطابق پیدا کند. چنانچه در استفاده از پلاک مشکلی داشتید جهت بررسی به مطب مراجعه کنید و بدون مشورت استفاده از پلاک را قطع نکنید.